Jaka jest rola genealoga spadkowego w postępowaniu spadkowym?
Historia Polski związana jest z przemieszczaniem się ludzi zarówno w obszarze Polski jak i kontynentu europejskiego wynikającą z zaspokojenia potrzeb ekonomicznych, ze zmian granic, wojen, czy też siłowej deportacji po drugiej wojnie światowej. Opuszczenie miejsca uznawanego za rodzinne wiązało się często z utratą kontaktu listowego, telefonicznego lub e-mailowego z pozostałymi krewnymi. To powodowało, że zacierała się historia rodzinna oraz wiedza o żyjących, gdzieś w świecie krewnych lub ich dzieci, wnuków itp.
Podczas migracji ekonomicznej nasi najbliżsi wyjeżdżali na tak zwane saksy do Niemiec, Francji, Anglii lub za ocean do Ameryki, lub współcześnie przemieszczali się po terenie Polski nie pozostawiając adresu swojego zamieszkania.
Poza granicami Polski żyje 20 milionów naszych rodaków i ich potomków, w kraju jest nas 39 milionów. Ta liczba wskazuje jak wielu z nas żyje, a przecież wielu z nas zmarło i nie zna swoich krewnych.
Odległość i upływ czasu, a także, pojawiająca się częstokroć wraz z kolejnym pokoleniem, bariera językowa powodowała rozluźnienie kontaktów między krewnymi. Z czasem takie kontakty potrafią całkowicie zaniknąć i tylko najstarsze osoby w rodzinie pamiętają, że kiedyś brat lub siostra dziadka opuścili kraj w poszukiwaniu lepszego jutra.
Pomimo odległości nie zmieniły się ich prawa w postępowaniu spadkowym. Systemy prawne w wielu krajach uregulowały udział wszystkich uprawnionych krewnych w postępowaniu spadkowym, lecz wiedza o spadku niejednokrotnie dostarczana jest wraz z pierwszym kontaktem genealoga spadkowego.
Kim jest genealog spadkowy:
Jest to specjalista z zakresu genealogii ustanowiony przy Sądzie Okręgowym w/nazwa miasta/ posiadający wiedzę, doświadczenie oraz możliwości przeprowadzenia poszukiwań genealogicznych na zlecenie sądu w postępowaniu spadkowym. Z wiedzy genealoga spadkowego mogą korzystać także podmioty uprawnione do postępowania spadkowego – Notariusz. Raport sporządzony przez genealoga spadkowego ma moc dowodową w postępowaniu sądowym.

Genealog spadkowy podczas poszukiwań posługuje się swoją wiedzą i doświadczeniem i bez innych podmiotów sprawnie posługuje się językiem sporządzenia aktu stanu cywilnego tj. językiem polskim w pisowni odręcznej, językiem rosyjskim obowiązującym w pisowni obowiązującej do 1917 roku, językiem niemieckim, językiem łacińskim oraz językiem cerkiewnym używanym w aktach stanu cywilnego na terenach Polski w okresie od 1919 do 1947 roku. Umiejętność czytania dokumentów sporządzonych pismem ręcznym jest niezbędna do pracy w tej dziedzinie. Znajomość aktówstanu cywilnego, hipotecznych lub innych archiwalnych jest umiejętnością, którą powinien legitymować się genealog spadkowy.
W postępowaniu przed spadkowym genealog spadkowy może działać na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez adwokata lub członka rodziny uprawnionego do rozpoczęcia poszukiwań rodzinnych w celu określenia kręgu osób uprawnionych do spadku. W tym przypadku Raport genealoga spadkowego wskazuje kierunki dalszego działania organu procesowego, lecz wprost nie stanowi dowodu w postępowaniu sądowym.
Istnieją jeszcze inne podstawy powołania genealoga spadkowego, np. przez Towarzystwa Ubezpieczeniowe w zakresie polis ubezpieczeniowych sporządzonych przez ich klientów, bez imiennego wskazania beneficjentów na wypadek śmierci, lub też instytucje bankowe, co do tzw. „milczących rachunków bankowych”.
W systemach anglosaskich szczegółowo określono kim jest genealog spadkowy, a kim jest genealog rodzinny. Genealog spadkowy jest organem pomocniczym procesowym w ustalaniu potencjalnych spadkobierców. Genealog rodzinny jest organem ustalającym pochodzenie rodziny na podstawie istniejących dokumentów.
Znalezienie spadkobiercy to prawdziwa praca detektywa. Badacze wykorzystują wszystkie dostępne im zasoby ludzkie i materialne, aby odnaleźć spadkobierców. Najmniejsza wskazówka może być przydatna, taka jak rodzinna księga metrykalna, nazwisko, a nawet adres, aby rozpocząć dochodzenie. Dzięki badaniom w terenie i w różnych archiwach genealog sporządzi tabelę genealogiczną, aby nie usunąć żadnego spadkobiercy. Na przykład prawo we Francji zezwala na badania aż do szóstego stopnia, czyli do około 1880 roku. Ta praca detektywistyczna może trwać od kilku miesięcy do kilku lat.
Reasumując:
Genealog rodzinny nie może wykonywać pracy genealoga spadkowego.
Genealog spadkowy wykonuje swoją pracę obejmującą zakres czynności genealoga rodzinnego.
Genealogia dzieli się zatem na genealogię spadkową i genealogię rodzinną.

Zadaniem genealoga spadkowego jest:
• na podstawie udzielonego pełnomocnictwa przez mocodawcę przeprowadzenie szczegółowego wywiadu na temat wiedzy ustalonych spadkobierców o rodzinie uprawnionej do spadku;
• przeprowadzenia postępowania genealogicznego, sprawdzenie kolejności dziedziczenia oraz opracowanie szczegółowego Raportu z poszukiwań;próby odnalezienia spadkobierców muszą zostać podjęte i udokumentowane;
• pozyskanie o ile jest to technicznie możliwe aktów stanu cywilnego dokumentujących pochodzenie ustalonych spadkobierców;
• wykonaniem tłumaczeń tych dokumentów na język polski maszynowy /większość aktów sporządzana jest pismem ręcznym/;
• ustalenie dokładnych danych adresowych, telefonicznych lub e-mailowych umożliwiających zleceniodawcy kontakt z potencjalnymi spadkobiercami;
• ustalenie zamknięcia linii dziedziczenia poprzez czynniki naturalne - śmierć spadkobiercy.
• wykonywanie innych czynności w granicach prawa zleconych prze mocodawcę.

Informacje uzupełniające wynikające z przepisów prawa.
Po śmierci spadkodawcy najczęściej należy przeprowadzić sprawę spadkową po nim. Powołanie danej osoby do otrzymania spadku może wynikać z ustawy albo z testamentu zmarłego (art. 926 §1 kodeksu cywilnego).
Można to zrobić na dwa sposoby: u notariusza, który sporządza akt poświadczenia dziedziczenia lub w sądzie, uzyskując prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Uzyskanie poświadczenia dziedziczenia u notariusza jest dużo szybsze.

Co to jest akt poświadczenia dziedziczenia?
Zgodnie z art. 1025 §1 kodeksu cywilnego sąd na wniosek osoby mającej w tym interes, stwierdzanabycie spadku, zaś notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku (art. 95j i 95p ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku prawo o notariacie), co stanowi potwierdzenie dziedziczenia.
Notarialne poświadczenie dziedziczeniajest dokumentem, który wskazuje kto i w jakich udziałach dziedziczy po danej osobie zmarłej.
Na poświadczenie dziedziczenia u notariusza składa się kilka czynności, odbywających się w tym samym dniu: protokół otwarcia i ogłoszeniatestamentu (przy dziedziczeniu na podstawie testamentu), protokół dziedziczenia i akt poświadczenia dziedziczenia.
Aby do tych czynności doszło, spadkobiorcy muszą być powiadomieni o terminie czynności ze wskazaniem właściwego notariusza. Niewykonanie takich czynności w stosunku do spadkobierców, o których wiadomo, że mogli wystąpić powoduje wstrzymanie czynności lub ich oddalenia do czasu ustalenia kręgu spadkobierców ustawowych.
Co się dzieje, gdy nie wiemy kto jest spadkobiercą ustawowym? Gdy nie wiemy, czy osoba zmarłą miała rodzeństwo lub innych zstępnych uprawnionych do spadku?
Tu rozpoczyna się praca genealoga spadkowego, który dokonuje stosowne ustalenia określając krąg osób uprawnionych do dziedziczenia.
Każde działanie genealoga spadkowego musi wynikać z formalnego pełnomocnictwa, udzielonego mu przez podmiot posiadający w tym zakresie interes prawny i faktyczny.

Krąg spadkobierców, czyli osoby uprawnione do dziedziczenia po zmarłej osobie, jest określany przez przepisy prawne i zależy od konkretnej jurysdykcji. Można wyróżnić dwie główne grupy spadkobierców.

Pierwsza grupa dziedziczenia to małżonek oraz dzieci spadkodawcy. Dzieci dziedziczą w częściach równych, co oznacza, że każde z nich ma prawo do równego udziału w spadku. Jeśli dzieci spadkodawcy nie żyją, wówczas ich potomkowie, czyli wnuki i prawnuki, mogą dziedziczyć w ich imieniu.
Druga grupa dziedziczenia obejmuje sytuacje, w których nie ma dzieci lub potomków dzieci. W takim przypadku małżonek może nadal być uprawniony do dziedziczenia, choć jego udział może być mniejszy niż w przypadku obecności dzieci. Jeśli nie ma ani dzieci, ani żyjących rodziców spadkodawcy, wówczas rodzice mogą dziedziczyć.
Dodatkowo, jeśli nie ma dzieci, małżonka ani żyjących rodziców, rodzeństwo zmarłego lub ich potomkowie mogą być powołani do dziedziczenia.
Warto podkreślić, że przepisy dotyczące dziedziczenia mogą znacząco różnić się w zależności od kraju i regionu. Dlatego też, w przypadku dziedziczenia, zawsze warto skonsultować się z prawnikiem lub notariuszem, aby zrozumieć konkretne przepisy i dostosować planowanie dziedziczenia do swoich potrzeb i życzeń.

Spadkodawcama także możliwość sporządzenia testamentu, w którym może określić, komu chce przekazać swój majątek po śmierci, co może wprowadzić istotne zmiany w dziedziczeniu ustawowym i należy pamiętać, kto może dodatkowo uczestniczyć w takiej czynności w jakim terminie. Testamenty mają różne formy.Współcześnie testamenty sporządzane przed notariuszem są zarejestrowane w Notarialnym Rejestrze Testamentów w skrócie NORT.
Jest to elektroniczną bazą danych, do której dostęp mają jedynie notariusze. W rejestrze przechowywane są informacje o testamentach sporządzonych w formie aktu notarialnego oraz testamentach własnoręcznych, jeżeli są przechowywane przez notariusza.

Obowiązek sądu ustalenia kręgu spadkobierców.
W świetle przepisów dotyczących postępowania spadkowego uregulowanych w Polskim Kodeksie Cywilnym /Dz.U.2024.0.1061t.j.-Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny/, w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku, sąd z urzędu bada kto jest spadkobiercą.
Według art. 677 § 1 KPC, sąd stwierdzi nabycie spadku przez spadkobierców, choćby były nimi inne osoby niż te, które wskazuje wnioskodawca oraz uczestnicy postępowania. W postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, rola sądu jest determinowana ustawowym obowiązkiem działania z urzędu.

Związanie sądu twierdzeniami wniosku dotyczy tylko osoby spadkodawcy,a w pozostałym zakresie sąd spadku orzeka w ramach wyznaczonych normami prawa materialnego oraz wynikami przeprowadzonego postępowania dowodowego. Nową instytucją na rynku usług prawniczych jest dziedzina genealoga sądowego, który na postanowienie sądu ustala krąg osób uprawnionych do spadku. Ustalenia dokonane przez biegłego genealogasądowego stanowią dowód w sprawie.

Ustalanie spadkobierców przez sądzazwyczaj inicjowane jest po złożeniu wniosku przez zainteresowane strony lub organy odpowiedzialne za prowadzenie spraw spadkowych. W pierwszym etapie sąd dokładnie analizuje dokumenty, takie jak testamenty, akt zgonu, czy ewentualne umowy przedmałżeńskie, aby uzyskać pierwsze wskazówki dotyczące potencjalnych spadkobierców.
Następnie, proces przechodzi do bardziej zaawansowanej fazy, w którejsądmoże podjąć decyzję o przeprowadzeniu rozprawy, w trakcie której przesłuchiwane są świadków, a także analizowane są dowody dokumentacyjne. To w tym etapie często wykorzystuje sięzasadęintestatum, która określa dziedziczenie w przypadku braku testamentu. Sąd może również skorzystać z pomocy specjalistów, takich jak genealodzy spadkowi, aby dokładnie prześledzić rodowód potencjalnych spadkobierców.
Jeżeli sąd uzna, że zgłoszone dowody nie są wystarczające dla wypełnienia obowiązków wynikających z art. 670 KPC, możenałożyć na wnioskodawcę i uczestników określone obowiązki dowodowe(zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2001 r., III CZP 64/01, OSNC 2002, nr 5. poz. 61; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009 r., IV CSK 129/09).
Dowody z akt stanu cywilnego mają charakter szczególny,wynikający z art. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. – Prawo aktach stanu cywilnego (Dz.U. 2014 r. poz. 1741, ze zm., poprzednio art. 4 ustawy z dnia 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego, t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 212, ze zm.).

Zasada wyłączności dowodowej tych aktów oznacza, że tylko na ich podstawie możliwa jest identyfikacja spadkobierców ustawowych w stosunku do spadkodawcy. Ustalenie danych personalnych spadkobiercy może się opierać wyłącznie na podstawie aktów stanu cywilnego, które nie mogą być zastąpione przez inne dowody. Z drugiej strony nieprzedstawienie aktu stanu cywilnego osoby, która w świetle złożonego zapewnienia uczestników mogłaby dochodzić do spadkobrania nie może doprowadzić do odmówienia takiej osobie przymiotu spadkobiercy. Mogłoby wówczas dojść do pozbawienia jej prawa wynikającego z dziedziczenia i wydania orzeczenia z naruszeniem art. 670 § 1 KPC i art. 677 § 1 KPC (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2001 r., III CZP 64/01, OSNC 2002, nr 5, poz. 61; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 1959 r., I CR 109/59, OSN 1960, nr 2, poz. 53).

Akty z urzędu stanu cywilnego są dowodami z dokumentów, co oznacza, że ich nieprzedłożenie nie może stanowić podstawy zawieszenia podstępowaniaw rozumieniu art. 177 § 1 pkt 6 KPC. Nie jest to bowiem przyczyna uniemożliwiająca nadanie sprawie dalszego biegu (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1968 r. II CZ 185/68. OSNCP 1969, nr 7-8, poz. 144 i z dnia 4 maja 1973 r., II CZ 53/73, OSNCP 1974, nr 2, poz. 35).Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 16 listopada 2016 r. I CSK 807/15.

Istotne jest także ustalenie, kto nie może być spadkobiercą?
Osoba, która nie żyje w momencie otwarcia spadku, nie może być spadkobiercą, ponieważ nie jest już w stanie dziedziczyć majątku. To oczywiste ograniczenie dotyczy zarówno osób fizycznych, jak i prawnych. Jeśli chodzi o osoby prawne, takie jak spółki, fundacje czy stowarzyszenia, aby mogły być spadkobiercami, muszą istnieć w momencie otwarcia spadku. Jeśli dana osoba prawna nie została jeszcze założona lub przestała istnieć przed otwarciem spadku, nie jest uprawniona do dziedziczenia. Jednakże istnieje istotna kwestia związana z dziećmi poczętymi w chwili, jaką jestotwarcie spadku. Dziecko, które już było poczęte w momencie otwarcia spadku, może być spadkobiercą, jeśli urodzi się żywe. To ważna zasada w celu ochrony praw dziedziczenia dla nienarodzonych dzieci, aby zapewnić im równy dostęp do dziedziczonego majątku.

Kto wchodzi w miejsce zmarłego spadkobiercy?
W przypadku, gdyspadkobierca ustawowy zmarłprzed otwarciem spadku, jego miejsce zgodnie z przepisami prawa zajmują jego zstępni, czyli potomkowie dziedziczący jego udział spadkowy. To oznacza, że jeśli spadkobierca ustawowy nie zdążył uczestniczyć w dziedziczeniu ze względu na swoją śmierć, to jego dzieci lub inne potomstwo dziedziczą dziedziczenie w jego imieniu. Warto zaznaczyć, że potomkowie wchodzą w dziedziczenie indywidualnie, co oznacza, że każdy z nich dziedziczy swoją część udziału spadkowego, która była przewidziana dla zmarłego spadkobiercy ustawowego. W ten sposób dziedziczenie jest kontynuowane w linii potomstwa, a udziały sądziedziczone przez zstępnych zmarłego spadkobiercy. Ta zasada dziedziczenia w miejsce zmarłego spadkobiercy ma na celu zapewnienie ciągłości dziedziczenia i zachowanie praw dziedziczenia w rodzinie, nawet jeśli jeden z potencjalnych spadkobierców nie żyje przed otwarciem spadku.

Ile czasu trwa ustalenie spadkobierców?
Ustalenie spadkobiercówi cały proces stwierdzenia nabycia spadku może potrwać różnie, w zależności od wielu czynników, w tym od obłożenia danego sądu i konkretnej jurysdykcji. Po złożeniu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku, sąd wyznacza rozprawę w celu ustalenia spadkobierców i rozstrzygnięcia innych kwestii związanych z dziedziczeniem. Jednak terminy rozpraw mogą być różne i zależą od aktualnej sytuacji w danym sądzie. Często proces ten zajmuje od 3 do 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Jest to ogólna wytyczna, ale terminy mogą być krótsze lub dłuższe w zależności od wielu czynników, takich jak obciążenie pracy danego sędziego, dostępność terminów rozpraw, ilość dokumentów do przeanalizowania i inne czynniki.

Proces ustalania spadkobiercówi dziedziczenia spadku jest często skomplikowany i wymaga przestrzegania określonych procedur prawnych. Osoby zaangażowane w ten proces, w tym wnioskodawcy, spadkobiercy i adwokaci, muszą być przygotowane na to, że może to potrwać pewien czas, zanim sąd podejmie ostateczne decyzje w sprawie dziedziczenia. Dlatego zawsze zaleca się konsultację z prawnikiem lub adwokatem, aby uzyskać dokładne informacje na temat procesu i terminów w swojej konkretnej jurysdykcji oraz aby być przygotowanym na ewentualne opóźnienia w procesie stwierdzenia nabycia spadku.

Jak ustalić pozostałych spadkobierców?
Jeżeli wnioskodawca zna pozostałych spadkobierców z imienia i nazwiska, ale nie zna ich miejsca zamieszkania, musi spróbować ustalić ich adres. W tym celu powinien złożyćzapytanie w biurze adresowym gminy– do podjęcia tego kroku potrzebny jest ostatni znany adres poszukiwanej osoby. Alternatywą jestwniosek o udostępnienie informacji meldunkowych do Departamentu Centralnych Ewidencji Państwowych MSWiA. Negatywne odpowiedzi z ww. instytucji stanowią tzw. uprawdopodobnienie, że miejsce pobytu stron nie jest znane wnioskodawcy. W tym momencie Sąd podejmuje próbę ustalenia adresów w bazie PESEL, a jeśli i takie działanie nie przynosi skutku, ustala dla stron kuratora z urzędu. We Francji nie ma takiego systemu podobnego do naszej bazy PESEL. Poszukiwania prowadzone są bezpośrednio w urzędach przez genealogów spadkowych.
W sytuacji, gdy w ogóle nie wiadomo, kto jest spadkobiercą (nie jest znane nazwisko, nie wiadomo, czy ta osoba żyje), właściwą drogą jestposzukiwanie spadkobierców przez ogłoszenie. Zgodnie z art. 673 i 674. § 1. wnioskodawca powinien przygotować ogłoszenie zawierające:
• imię, nazwisko, zawód, ostatnie miejsce zamieszkania i datę śmierci spadkodawcy,
• wskazanie majątku pozostałego po spadkodawcy,
• wezwanie, aby spadkobiercy wciągu 6 miesięcy od dnia wskazanego wogłoszeniu zgłosili iudowodnili nabycie spadku, gdyż wprzeciwnym razie mogą być pominięcie wpostanowieniu ostwierdzenie nabycia spadku
i zamieścić je w piśmie poczytnym w całym kraju (np. w „Rzeczpospolita”, „Gazeta Wyborcza”). Ogłoszenie wiąże się z dość dużym wydatkiem, dlatego najpierw warto spróbować innych metodustalania potencjalnych spadkobierców: popytać wśród dalszych krewnych i znajomych spadkodawcy, a także skorzystać z porady prawnej lub wynająć genealoga spadkowego. Po upływie 6 miesięcy od publikacji ogłoszenia sąd wyznacza kolejną rozprawę. Jeśli w tym czasie żądania nie zgłosił poszukiwany spadkobierca, sąd stwierdza nabycie spadku przez osoby wskazane w oryginalnym wniosku.
Istotną rolę w poszukiwaniu spadkobierców odgrywa kontakt z genealogiem spadkowym, który na podstawie aktów stanu cywilnego dostępnych w archiwach państwowych lub kościelnych potwierdza lub wyklucza udział osób w postępowaniu spadkowym. Ponadto genealog spadkowy nawiązuje kontakt z ustalonymi spadkobiercami lub ich zstępnymi i stara się przekazać swoim mocodawcom pozyskane dane adresowe sporządzonym raportem z poszukiwań i dołączonymi dokumentami pozyskanymi podczas pracy. Jest to istotne w celu określenia kolejności dziedziczenia i udziałów przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Ile kosztuje ustalenie spadkobierców?
Koszty związane z ustaleniem spadkobiercóww procesie sądowym są stosunkowo niskie. Stała opłata za sądowe postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po jednej osobie wynosi zazwyczaj 50 złotych. Jest to jedna z podstawowych opłat sądowych, które trzeba uiścić w związku z wniesieniem sprawy o spadek.
Koszty mogą się lekko różnić w zależności szczegółowych okoliczności danej sprawy. Mogą wystąpić dodatkowe opłaty związane z procesem, takie jak opłaty za doradztwo prawne, koszty notarialne, wynagrodzenie genealoga spadkowego, czy też ewentualne opłaty za sporządzenie dokumentów lub inne związane z postępowaniem wydatki.
Dlatego też, przed rozpoczęciem procesu stwierdzenia nabycia spadku, zawsze warto skonsultować się z prawnikiem lub adwokatem, aby uzyskać pełny obraz kosztów związanych z daną sprawą oraz dowiedzieć się, czy są dostępne jakiekolwiek zwolnienia lub ulgi w opłatach sądowych, które można wykorzystać. Prawnik pomoże również w ocenie całkowitych kosztów i przygotowaniu dokumentów niezbędnych do złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku.

Jak sprawdzić, czy jest się spadkobiercą?
Aby sprawdzić, czy jest się spadkobiercą lub uzyskać podstawowe informacje na ten temat, można skorzystać z Rejestru Spadkowego. Procedura może różnić się w zależności od jurysdykcji, ale ogólnie rzecz biorąc, można postępować w pewien sposób.Najpierw należy wypełnić odpowiedni elektroniczny formularz dostępny online. Formularz ten jest zazwyczaj udostępniany przez lokalne urzędy, agencje rządowe lub sądy, w zależności od jurysdykcji. W formularzu należy podać niezbędne dane identyfikujące spadkodawcę. Może to być numer PESEL spadkodawcy, jeśli jest dostępny lub podstawowe dane takie jak imię, nazwisko, data urodzenia spadkodawcy i inne informacje identyfikujące osobę zmarłą.
Po wypełnieniu formularza należy go złożyć. Zazwyczaj można to zrobić online lub osobiście, w odpowiednim urzędzie lub instytucji zajmującej się sprawami spadkowymi. Następnie pozostaje poczekać na odpowiedź. Organ odpowiedzialny za Rejestr Spadkowy przeprowadzi weryfikację danych i sprawdzi, czy jest się spadkobiercą lub czy istnieje dziedziczenie po zmarłej osobie. Odpowiedź może być udzielona w formie pisemnej lub elektronicznej.

Masa spadkowa to pojęcie kluczowe w prawie spadkowym, określające ogół praw i obowiązków, które były w posiadaniu spadkodawcy w chwili jego śmierci. Stanowi ona całość składników majątkowych, jakie wchodzą w spadeki przekazują się na spadkobierców po śmierci spadkodawcy. To istotne pojęcie, które ma ogromne znaczenie w procesie dziedziczenia oraz podziale majątku po zmarłej osobie.

Masa spadkowa może zawierać różnorodne elementy majątku, takie jak nieruchomości, mienie ruchome, środki finansowe, akcje, obligacje, prawa majątkowe (np. prawa do udziałów w spółce), długi i zobowiązania spadkodawcy oraz inne prawa majątkowe, w tym ubezpieczenie na wypadek śmierci. Obejmuje także dobra niemajątkowe, takie jak prawa osobiste, prawa autorskie czy prawa do wizerunku. Kluczową rolą masy spadkowej jest określenie, co dokładnie zostaje odziedziczone przez spadkobierców oraz jakie ewentualne zobowiązania i długi spadkodawcy przechodzą na spadkobierców.Spadkobiercy dziedziczą zarówno aktywa, jak i pasywa spadku.

Podział masy spadkowej odbywa się zgodnie z przepisami prawa spadkowego. Może to być zgodnie z wolą wyrażoną w testamencie, jeśli taki istnieje lub zgodnie z przepisami dziedziczenia ustawowego, gdy brak testamentu lub gdy nie obejmuje on wszystkich składników majątkowych. Masa spadkowa jest zatem centralnym punktem całego procesu dziedziczenia i stanowi podstawę do podziału majątku między spadkobierców, co ma ogromne znaczenie praktyczne dla rozstrzygnięcia spraw związanych ze spadkiem po zmarłej osobie. Spadkobiercy mają obowiązek zgłoszenia masy spadkowej i dokonania jej podziału w sposób zgodny z przepisami prawa.

Inne systemy prawne:
FRANCJA - GENEALOG SPADKOWY
Zawód ściśle regulowany przepisami Kodeksu Cywilnego oraz Kodeksu Konsumenckiego.
Zawód genealoga spadkowego regulujeart. 36 ustawy nr 2006-728 z dnia 23 czerwca 2006 r.:
"Z wyjątkiem spraw spadkowych objętych układem wakatu lub oszustwa, nikt nie może angażować się ani udzielać pomocy w poszukiwaniu spadkobiercy w spadku otwartym lub którego majątek został pominięty podczas ustalania spadku, jeżeli nie jest posiadaczem pełnomocnictwa udzielonego w tym celu. Pełnomocnictwa może udzielić każda osoba, która ma bezpośredni i uzasadniony interes w ustaleniu tożsamości spadkobierców lub w uregulowaniu kwestii spadkowych."
Zawód genealoga spadkowego nie jest zawodem regulowanym, lecz jest zorganizowany i zorganizowany w izby związków zawodowych, które wydają statuty i sprawują, w granicach swoich kompetencji, kontrolę dyscyplinarną nad swoimi członkami. Wreszcie umowa o ujawnienie nabycia spadku (umowa, na mocy której spadkobierca dowiaduje się, że jest spadkobiercą i która określa wynagrodzenie genealoga) podlega przepisom dotyczącym akwizycji obwoźnej (art. L 121-23 i nast. kodeksu konsumenckiego).